هورمون درمانی یائسگی به منظور رفع کمبود استروژن در بدن زنان
هورمون‌درماني جايگزين یک شيوه درماني برای تسکین علائم یائسگی است. در اين شيوه هورمون‌های زنانه كه با نزدیک شدن دوران يائسگي در سطح پايين‌تر قرار مي‌گيرند، جايگزين مي‌شوند.
برخی از زنان برای تسکین علائم یائسگی تحت هورمون‌درمانی جایگزین ، كه هورمون درمانی یائسگی نیز نامیده می‌شود، قرار مي‌گيرند. بعلاوه هورمون‌درماني جايگزين از پوكي استخوان نيز جلوگيری مي‌كند. استروژن و پروژسترون از هورمون‌های زنانه هستند که نقش مهمی را در بدن زن ايفا مي‌كنند. كاهش سطح اين هورمون‌ها طیف وسیعی از علائم جسمی و روحی، از جمله گرگرفتگی یائسگی، نوسانات خلقی و خشکی واژن را به وجود مي‌آورد. کمبود استروژن در زنان در دوران یائسگی بسیار شایع است. هدف از هورمون‌درماني جايگزين بازگرداندن سطح هورمون‌های زنانه است كه به بدن اجازه می‌دهد تا عملكرد طبيعي خود را مجدداً به دست آورد.
بديهي است كه هورمون‌درماني جايگزين دارای خطرات خاص خود مي‌باشد. هورمون‌درماني می تواند خطر ابتلا به سرطان پستان، بیماری‌هاي قلبی و سکته مغزی را افزایش داده و علت سرد مزاجی در زنان در دوران یائسگی باشد. انواع خاصی از هورمون‌درماني جايگزين داراي خطرات بيشتري بوده و هر زن بسته به تاریخچه سلامتی و شیوه زندگی خود مي‌تواند خطرات منحصر به خود را تجربه كند.
چه کسانی باید از هورمون‌درمانی اجتناب كند؟
بديهي است كه هورمون‌درماني جايگزين ممکن است براي شما مناسب نباشد اگر شما حامله هستید و يا داراي مشكلات زير هستيد:
• سابقه سرطان پستان، سرطان تخمدان یا سرطان رحم
• سابقه لخته شدن خون
• سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی
• فشار خون بالاي درمان‌نشده – قبل از شروع هورمون‌درماني فشار خون شما بايد كنترل شود.
• بیماری کبد
اگر شما داراي دوره‌های نامنظم قاعدگي هستيد، اين موضوع نيز بايد پيش از شروع هورمون‌درماني بررسي شود.
در صورت مناسب نبودن هورمون‌درمانی چه كاری مي‌توانيد انجام دهيد؟
انواع هورمون‌درماني جايگزين
هورمون‌درماني جايگزين استروژن
هورمون‌درماني جايگزين استروژن معمولا برای زنانی که رحم خود را طي هیسترکتومی برداشته‌اند توصیه می‌شود.
هورمون‌درماني جايگزين دوره‌ای
هورمون‌درماني جايگزين دوره‌ای، كه به هورمون‌درماني جايگزين متوالی نيز معروف است، اغلب برای زنانی که دارای علائم دوران یائسگی زنان بوده اما هنوز هم دوره‌های قاعدگي خود را دارند، توصیه می‌شود.
دو نوع هورمون‌درماني جايگزين دوره‌ای وجود دارد:
• هورمون‌درماني جايگزين دوره‌ای ماهانه : که در آن شما استروژن را هر روز و پروژسترون را در پایان چرخه قاعدگی خود به مدت 14-12 روز دريافت مي‌كنيد.
• هورمون‌درماني دوره‌ای سه ماهه : که در آن شما استروژن را هر روز و پروژسترون را به مدت 14-12 روز، هر 13 هفته دريافت مي‌كنيد.
هورمون‌درماني دوره‌ای ماهانه معمولا برای زناني كه دارای دوره‌های قاعدگي منظم هستند، توصیه می‌شود.
هورمون‌درماني دوره‌ای سه ماهه معمولا برای زنانی که دارای دوره‌های قاعدگي نامنظم هستند، توصیه می‌شود.
هورمون‌درماني مداوم تركيبي
هورمون‌درماني مداوم تركيبي معمولا برای زنان يائسه توصيه مي‌شود. همان‌گونه که از نام آن پيداست، در هورمون‌درماني مداوم تركيبي استروژن و پروژسترون هر روز بدون وقفه دريافت مي‌شود.
روشهای دريافت هورمون‌درمانی جايگزين
راه‌های مختلفی برای دريافت هورمون‌درماني جايگزين وجود دارد، از جمله:
• قرص
• یک چسب که شما بر روی پوست خود مي‌چسبانيد
• ایمپلنت: تحت بی‌حسی موضعی، قرص کوچکی از استروژن در زیر پوست شکم باسن یا ران قرار داده مي‌شود.
• ژل استروژن : که جذب پوست مي‌گردد.
اگر شما تنها دچار خشكي واژن هستيد، احتمالا استفاده مستقيم از استروژن در مهبل (واژن) برای شما توصيه می‌شود.
از آنجايي كه دوز استروژن بسیار پایین است، به عملكرد حفاظتي پروژسترون نيازی نيست. استروژن‌های موضعي خطرات مشابه هورمون‌درماني تركيبي را ندارند.
استروژن موضعي می تواند به اشكال زير باشد:
• شياف مهبل كه به طور مستقيم در داخل واژن قرار داده مي‌شود.
• حلقه واژینال
• کرم‌های واژینال
خطرات هورمون‌درمانی چيست؟
استفاده از قرص تركيبي استروژن و پروژسترون (پرمپرو) خطر ابتلا به بیماری‌های جدی را افزايش مي‌دهد:
از جمله:
• بیماری قلبی
• سکته مغزی
• لخته شدن خون
• سرطان پستان
ارزیابی بالینی هورمون‌درماني استروژن (استروژن کونژوگه) در زنانی که قبلا هیسترکتومی داشته‌اند، هیچ علامتي حاكي از افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان و یا بیماری های قلبی را نشان نداده است. خطرات ابتلا به سکته مغزی و لخته شدن خون نيز همانند هورمون‌درماني تركيبي بود.
هورمون‌درمانی، به ویژه درمان تركيبي استروژن پروژسترون، سينه‌های شما را در ماموگرافي حجيم‌تر نشان مي‌دهد و تشخيص سرطان پستان را دشوارتر مي‌سازد. همچنین، بر طبق یافته‌های حاصل از مطالعات متعدد بر روی شيوه‌های مختلف هورمون‌درمانی و نه تنها شيوه درمان قرص تركيبي استروژن پروژسترون، نشان مي‌دهد كه دريافت هورمون‌درماني برای مدت بيشتر از چند سال، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزايش مي‌دهد.
خطرات هورمون‌درمانی ممکن است بسته به اینکه آیا استروژن به تنهایی و یا با پروژسترون دريافت شده است، و نيز بسته به سن فعلی شما و سن یائسگی، دوز و نوع استروژن، و دیگر خطرات سلامتی از جمله خطر ابتلا به بيماريهای قلب و قلب و عروق، خطر ابتلا به سرطان و تاریخچه پزشکی خانوادگي شما، متفاوت باشد.
عوارض جانبی
هورمون‌های مورد استفاده در هورمون‌درماني جايگزين می‌تواند دارایعوارض جانبي باشد، از جمله:
• بازدارش مایعات
• نفخ
• حساسیت به لمس پستان یا تورم
• سردرد
• سوء هاضمه
• افسردگی
